İTP Hastalığı

1. Tanım ve Genel Bakış

İTP (İmmün Trombositopenik Purpura), kanın pıhtılaşmasında önemli rol oynayan trombositlerin sayısının azalmasına neden olan bir otoimmün hastalıktır. İTP, vücudun kendi trombositlerine karşı antikor üretmesiyle ortaya çıkar ve bu durum kanamaya yatkınlığı artırır. İTP, akut ve kronik olmak üzere iki ana tipe ayrılır. Akut İTP genellikle çocuklarda görülür ve kısa süreli olabilirken, kronik İTP ise genellikle yetişkinlerde görülür ve uzun süreli olabilir.

2. Nedenleri ve Belirtileri

Nedenleri: İTP'nin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, bağışıklık sisteminin yanlışlıkla trombositleri yabancı madde olarak algılaması ve onlara saldırması sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bazı vakalarda, viral enfeksiyonlar veya belirli ilaçlar İTP'ye neden olabilir.

Belirtileri: İTP'nin belirtileri trombosit sayısının düşüklüğüne bağlı olarak değişir. Yaygın belirtiler arasında:

• Kolay morarma: Ciltte küçük kırmızı veya mor lekeler (purpura) oluşabilir.


• Kanama: Burun kanaması, diş eti kanaması veya adet kanamalarında artış görülebilir.


• Peteşi: Ciltte küçük kırmızı noktacıklar şeklinde görülen kanamalar.


• Yorgunluk: Genel bir halsizlik ve yorgunluk hissi.

3. Tanı ve Tedavi

Tanı: İTP tanısı, hastanın belirtileri ve fiziksel muayene bulguları ile başlar. Tanıyı doğrulamak için genellikle kan testleri yapılır. Bu testlerde trombosit sayısı ölçülür ve diğer kan hücrelerinin durumu değerlendirilir. Ayrıca, kemik iliği biyopsisi gibi ileri tetkikler de gerekebilir.

Tedavi: İTP tedavisi, hastalığın şiddetine ve hastanın yaşına bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri arasında:

• Kortikosteroidler: Prednizon gibi ilaçlar, bağışıklık sisteminin trombositleri hedeflemesini azaltabilir.


• İmmünoglobulin tedavisi: Damar yoluyla verilen immünoglobulinler, trombosit sayısını hızla artırabilir.


• Dalağın alınması (splenektomi): Dalak, trombositleri yok eden ana organ olduğundan, bazı durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir.


• İmmünsüpresanlar: Bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar, kronik İTP vakalarında kullanılabilir.

4. Korunma ve Yaşam Tarzı

İTP'nin kesin bir korunma yöntemi olmamakla birlikte, bazı yaşam tarzı değişiklikleri hastalığın yönetimine yardımcı olabilir:

• Düzenli takip: Trombosit sayısını düzenli olarak kontrol ettirmek önemlidir.


• Kanama riskini azaltma: Kesici aletlerden kaçınma, ağır sporlardan uzak durma gibi önlemler alınabilir.


• Beslenme: Dengeli ve sağlıklı beslenme, genel sağlık durumunu iyileştirebilir.


• Stres yönetimi: Stres, bağışıklık sistemini etkileyebilir, bu nedenle stres yönetimi teknikleri öğrenmek faydalı olabilir.

5. Önemli Uyarılar

İTP hastalarının dikkat etmesi gereken bazı önemli noktalar şunlardır:

• Acil durumlar: Şiddetli baş ağrısı, sürekli burun kanaması veya ciddi mide kanaması gibi belirtiler acil tıbbi müdahale gerektirir.


• İlaç etkileşimleri: Kullanılan ilaçların İTP üzerindeki etkileri konusunda doktorla sürekli iletişimde olunmalıdır.


• Gebelik: İTP hastalarının gebelik sürecinde özel takip gerektirebileceği unutulmamalıdır.


• Aşılar: İTP hastalarının bazı aşıları yaptırmadan önce doktorlarına danışmaları önemlidir.

İTP, doğru yönetim ve tedavi ile kontrol altına alınabilen bir hastalıktır. Hastaların düzenli doktor kontrollerine gitmeleri ve belirtilerde herhangi bir değişiklik fark ettiklerinde hemen tıbbi yardım almaları önemlidir.