HSP (Henoch-Schönlein Purpurası) Hastalığı

1. Tanım ve Genel Bakış

Henoch-Schönlein Purpurası (HSP), aynı zamanda anafilaktik purpura veya Schönlein-Henoch purpurası olarak da bilinir. Bu, küçük kan damarlarının iltihaplanmasıyla karakterize edilen bir tür vaskülittir. Vaskülit, kan damarlarının iltihaplanması anlamına gelir ve bu durumda, özellikle cilt, eklem, sindirim sistemi ve böbrekler etkilenir. HSP genellikle çocuklarda görülür, ancak yetişkinlerde de ortaya çıkabilir.

HSP, bağışıklık sisteminin yanlışlıkla vücudun kendi dokularına saldırmasıyla oluşur. Bu durum, ciltte kırmızı veya mor renkli döküntülere (purpura), eklem ağrılarına, karın ağrısına ve bazen de böbrek problemlerine yol açar. HSP'nin seyri genellikle kendini sınırlayan bir hastalıktır, yani çoğu durumda tedavi olmaksızın birkaç hafta veya ay içinde düzelir.

2. Nedenleri ve Belirtileri

Nedenleri: HSP'nin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genellikle bir enfeksiyonu takiben ortaya çıkar. En yaygın tetikleyiciler arasında üst solunum yolu enfeksiyonları, streptokok enfeksiyonları ve bazı ilaçlar bulunur. Genetik faktörler de HSP gelişiminde rol oynayabilir.

Belirtileri: HSP'nin en belirgin belirtisi ciltte görülen purpura adı verilen döküntülerdir. Bu döküntüler genellikle bacaklarda, kalçalarda ve kollarda görülür ve kırmızı veya mor renkte olabilir. Diğer yaygın belirtiler şunlardır:

• Eklem ağrısı: Genellikle diz ve ayak bileklerinde hissedilen ağrı ve şişlik.


• Karın ağrısı: Şiddetli karın ağrısı ve bazen kusma veya ishal.


• Böbrek problemleri: İdrarda kan veya protein görülmesi, böbrek fonksiyonlarında bozulma.

Bu belirtiler genellikle birkaç hafta içinde ortaya çıkar ve çoğu durumda kendiliğinden düzelir.

3. Tanı ve Tedavi

Tanı: HSP'nin tanısı genellikle klinik bulgulara dayanarak konur. Doktor, hastanın semptomlarını ve fiziksel muayene bulgularını değerlendirir. Tanıyı doğrulamak için bazı laboratuvar testleri ve idrar tahlilleri yapılabilir. Özellikle böbrek fonksiyonlarını değerlendirmek için idrar tahlilleri önemlidir.

Tedavi: HSP'nin tedavisi semptomatiktir, yani belirtileri hafifletmeye yöneliktir. Çoğu durumda, özel bir tedaviye gerek duyulmaz ve hastalık kendiliğinden düzelir. Ancak, belirtileri hafifletmek için şu tedaviler uygulanabilir:

• Ağrı kesiciler: Eklem ağrısı ve karın ağrısını hafifletmek için ağrı kesiciler kullanılabilir.


• Kortikosteroidler: Şiddetli eklem ağrısı veya böbrek tutulumu olan hastalarda kortikosteroidler kullanılabilir.


• İmmünosüpresanlar: Ciddi böbrek tutulumu olan hastalarda immünosüpresan ilaçlar kullanılabilir.

HSP'nin tedavisinde en önemli nokta, hastalığın seyrini ve komplikasyonlarını yakından takip etmektir.

4. Korunma ve Yaşam Tarzı

HSP'nin kesin bir korunma yöntemi bulunmamaktadır, ancak bazı önlemler alarak hastalığın şiddetini azaltmak mümkün olabilir. Özellikle enfeksiyonlardan korunmak, HSP'nin tetiklenmesini önleyebilir. Bunun için:

• Ellerinizi sık sık yıkayın.


• Soğuk algınlığı ve grip gibi enfeksiyonlardan korunmak için sağlıklı bir yaşam tarzı benimseyin.


• Dengeli beslenin ve düzenli egzersiz yapın.

HSP tanısı konan hastaların, özellikle böbrek fonksiyonlarını düzenli olarak kontrol ettirmeleri önemlidir. Ayrıca, hastalığın seyrini takip etmek için düzenli doktor ziyaretleri yapılmalıdır.

5. Önemli Uyarılar

HSP genellikle kendini sınırlayan bir hastalık olsa da, bazı durumlarda ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Özellikle böbrek tutulumu olan hastaların yakından takip edilmesi gerekir. Böbrek problemleri, uzun vadeli sağlık sorunlarına yol açabilir ve bu nedenle erken tanı ve tedavi önemlidir.

HSP tanısı konan hastaların ve ailelerinin, hastalık hakkında bilgi sahibi olmaları ve belirtileri yakından takip etmeleri önemlidir. Herhangi bir şüpheli belirti veya semptom görüldüğünde, derhal bir sağlık profesyoneline başvurulmalıdır.

Son olarak, HSP'nin tedavisinde ve yönetiminde hastanın ve ailesinin eğitimi büyük önem taşır. Hastalık hakkında bilgi sahibi olmak, belirtileri daha iyi anlamayı ve yönetmeyi kolaylaştırır.