Guillain-Barre Sendromu (GBS)

1. Tanım ve Genel Bakış

Guillain-Barre Sendromu (GBS), nadir görülen ancak ciddi bir nörolojik hastalıktır. Bu hastalık, vücudun kendi sinir sistemine saldırmasıyla ortaya çıkan bir otoimmün bozukluktur. GBS, genellikle enfeksiyon sonrası gelişir ve sinirlerin etrafındaki koruyucu kılıfı (miyelin kılıfı) tahrip eder. Bu durum, kas güçsüzlüğü, his kaybı ve bazen de felce yol açabilir.

GBS, her yaşta görülebilir, ancak orta yaşlı ve yaşlı erişkinlerde daha yaygındır. Hastalığın seyri kişiden kişiye değişir; bazıları hafif semptomlar yaşarken, diğerleri yoğun bakım gerektirecek kadar ciddi semptomlarla karşılaşabilir.

2. Nedenleri ve Belirtileri

Nedenler: GBS'nin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genellikle bir enfeksiyon sonrası ortaya çıkar. En sık görülen tetikleyiciler arasında Campylobacter jejuni bakterisinin neden olduğu mide-bağırsak enfeksiyonları, influenza (grip) virüsü ve Zika virüsü bulunur. Bağışıklık sistemi, enfeksiyonla savaşırken yanlışlıkla sinirleri hedef alır ve bu da GBS'ye yol açar.

Belirtiler: GBS'nin belirtileri genellikle hızlı bir şekilde ortaya çıkar ve birkaç gün ile birkaç hafta arasında kötüleşebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:

• Kas güçsüzlüğü: Genellikle bacaklarda başlar ve yukarı doğru ilerler. Bazı durumlarda, kollar, yüz kasları ve solunum kasları da etkilenebilir.


• Karıncalanma ve uyuşma: Ellerde ve ayaklarda karıncalanma veya uyuşma hissi yaygındır.


• Koordinasyon sorunları: Yürümekte zorluk çekme veya denge kaybı yaşanabilir.


• Şiddetli ağrı: Kaslarda veya sinirlerde şiddetli ağrı hissedilebilir.

3. Tanı ve Tedavi

Tanı: GBS'nin tanısı, semptomların değerlendirilmesi ve fiziksel muayene ile başlar. Doktorlar genellikle belirtilerin hızlı ilerleyişi ve yakın zamanda geçirilmiş bir enfeksiyon öyküsü ararlar. Tanıyı doğrulamak için genellikle lomber ponksiyon (belden su alınması) ve elektromiyografi (EMG) gibi testler yapılır. Lomber ponksiyon, beyin omurilik sıvısında protein seviyelerinin artışını gösterirken, EMG sinir iletim hızını ölçer.

Tedavi: GBS'nin tedavisi, hastalığın ilerlemesini durdurmak ve semptomları hafifletmek üzerine odaklanır. En yaygın tedavi yöntemleri şunlardır:

• Plazmaferez: Kan plazmasının filtrelenmesi yoluyla zararlı antikorların uzaklaştırılması.


• İmmünoglobulin tedavisi: Damardan yüksek dozda immünoglobulin verilmesi, bağışıklık sisteminin sinirlere saldırmasını engeller.


• Destekleyici bakım: Solunum desteği, fizik tedavi ve ağrı yönetimi gibi destekleyici tedaviler, iyileşme sürecinde önemli rol oynar.

4. Korunma ve Yaşam Tarzı

Korunma: GBS'nin kesin bir korunma yöntemi yoktur, ancak enfeksiyonlardan kaçınmak riski azaltabilir. El hijyeni, sağlıklı beslenme ve grip aşısı gibi önlemler almak önemlidir.

Yaşam Tarzı: GBS tanısı konan kişiler için yaşam tarzı değişiklikleri önemlidir. Fizik tedavi, kas gücünü ve hareketliliği yeniden kazanmada kritik bir rol oynar. Ayrıca, stres yönetimi ve sağlıklı bir diyet, genel iyileşme sürecine katkıda bulunabilir. GBS'den sonra, bazı hastalar tamamen iyileşirken, bazıları uzun süreli sinir hasarı ile yaşamak zorunda kalabilir.

5. Önemli Uyarılar

GBS ciddi bir hastalıktır ve belirtiler ortaya çıktığında acil tıbbi yardım almak önemlidir. Erken tanı ve tedavi, hastalığın seyrini olumlu yönde etkileyebilir. Ayrıca, GBS'nin nadir bir komplikasyonu olarak solunum yetmezliği gelişebilir, bu nedenle solunum semptomları olan hastaların yakından izlenmesi gerekir.

GBS'den kurtulanlar, iyileşme sürecinde duygusal ve fiziksel destek almalıdır. Destek grupları ve psikolojik danışmanlık, bu süreçte yardımcı olabilir. Son olarak, GBS'nin tekrarlaması nadir olsa da, belirtilerin yeniden ortaya çıkması durumunda derhal doktora başvurulmalıdır.