Gizli Şeker (Prediyabet)

Tanım ve Genel Bakış

Gizli şeker, tıbbi adıyla prediyabet, kan şekeri seviyelerinin normalden yüksek olduğu ancak henüz diyabet (şeker hastalığı) tanısı konulacak kadar yüksek olmadığı bir durumu ifade eder. Prediyabet, diyabetin öncüsü olarak kabul edilir ve erken müdahale ile diyabet gelişimi önlenebilir. Bu durum, vücudun kan şekerini düzenleme yeteneğinin azaldığını gösterir ve genellikle insülin direnci ile ilişkilidir. İnsülin direnci, vücudun insülin hormonuna normal yanıtı verememesi durumudur.

Nedenleri ve Belirtileri

Prediyabetin nedenleri arasında genetik yatkınlık, obezite, hareketsiz yaşam tarzı ve sağlıksız beslenme alışkanlıkları bulunur. Aile geçmişinde diyabet olanlar, 45 yaş üstü bireyler ve belirli etnik gruplar (örneğin, Afrika kökenli Amerikalılar, Hispanikler) prediyabet geliştirme riski altındadır.

Prediyabetin belirtileri genellikle belirgin değildir, ancak bazı kişilerde şu belirtiler görülebilir:

• Artmış susuzluk hissi: Vücut, fazla şekeri atmak için daha fazla su tüketme ihtiyacı duyar.


• Sık idrara çıkma: Kan şekeri yüksek olduğunda, böbrekler fazla şekeri idrarla atmaya çalışır.


• Yorgunluk: Hücreler enerji için yeterli glikoz alamaz.


• Bulanık görme: Yüksek kan şekeri, gözdeki lenslerin şişmesine neden olabilir.

Tanı ve Tedavi

Prediyabet tanısı genellikle kan testleri ile konur. En yaygın kullanılan testler şunlardır:

• Açlık kan şekeri testi: 8 saat aç kaldıktan sonra yapılan testte, kan şekeri seviyesi 100-125 mg/dL arasında ise prediyabet düşünülür.


• Oral glukoz tolerans testi: 2 saatlik bir süre boyunca kan şekeri seviyesi 140-199 mg/dL arasında ise prediyabet tanısı konulabilir.


• HbA1c testi: Bu test, son 2-3 ayın ortalama kan şekeri seviyesini gösterir. %5.7 ile %6.4 arasında bir değer prediyabeti gösterir.

Prediyabet tedavisinde amaç, kan şekeri seviyelerini normale döndürmek ve diyabet gelişimini önlemektir. Tedavi yöntemleri arasında:

• Yaşam tarzı değişiklikleri: Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve kilo verme.


• İlaç tedavisi: Bazı durumlarda, kan şekeri seviyelerini düşürmek için ilaçlar kullanılabilir.

Korunma ve Yaşam Tarzı

Prediyabetten korunmak ve mevcut durumu yönetmek için şu adımlar atılabilir:

• Sağlıklı beslenme: Meyve, sebze, tam tahıllar ve yağsız proteinler içeren bir diyet uygulamak.


• Düzenli egzersiz: Haftada en az 150 dakika orta şiddette aerobik aktivite yapmak.


• Kilo kontrolü: Sağlıklı bir vücut ağırlığını korumak veya kilo vermek.


• Stres yönetimi: Stres, kan şekeri seviyelerini etkileyebilir, bu yüzden stres yönetimi teknikleri öğrenmek önemlidir.

Önemli Uyarılar

Prediyabet ciddiye alınması gereken bir durumdur çünkü diyabet gelişme riskini artırır. Diyabet, kalp hastalığı, inme, böbrek hastalığı ve sinir hasarı gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, prediyabet tanısı konulan bireylerin düzenli sağlık kontrollerine gitmesi ve doktorlarının önerilerine uyması önemlidir. Ayrıca, prediyabetin erken teşhisi ve yönetimi, diyabet gelişimini önlemede kritik bir rol oynar.

Özetle, prediyabet, dikkatli bir yaşam tarzı yönetimi ve düzenli sağlık kontrolleri ile kontrol altına alınabilir. Sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinmek, bu süreçte en önemli adımdır.