Akalazya (yutma güçlüğü)

1. Tanım ve Genel Bakış

Akalazya, yemek borusunun alt ucundaki kasların düzgün çalışmaması nedeniyle yutma güçlüğü yaşanan bir hastalıktır. Yemek borusu, ağızdan mideye giden tüp şeklindeki organdır ve normalde yemek borusunun alt ucunda bulunan kaslar, yemek ve sıvıların mideye geçmesine izin vermek için gevşer. Ancak akalazya durumunda, bu kaslar gevşemez ve yemek borusunun alt ucunu kapalı tutar. Bu da yutma güçlüğüne ve bazen de yemek borusunda genişlemeye neden olur.

Akalazya, nadir görülen bir durumdur ve genellikle 20-40 yaş arasındaki yetişkinlerde görülür. Hastalığın kesin nedeni bilinmemekle birlikte, sinir sistemi ile ilgili bir problem olduğu düşünülmektedir.

2. Nedenleri ve Belirtileri

Nedenler: Akalazyanın kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak, yemek borusunun sinir hücrelerinin zarar görmesi veya işlevini kaybetmesi ile ilişkilendirilir. Bu sinir hücreleri, yemek borusunun kaslarını kontrol eder ve kasların gevşemesini sağlar. Sinir hücrelerinin zarar görmesi, kasların düzgün çalışmamasına ve akalazya belirtilerine yol açar.

Belirtiler: Akalazya belirtileri genellikle yavaş yavaş ortaya çıkar ve zamanla kötüleşir. En yaygın belirtiler şunlardır:

• Yutma güçlüğü: Katı yiyecekleri ve sıvıları yutmakta zorluk çekmek.


• Göğüs ağrısı: Yutma sırasında veya sonrasında hissedilen ağrı.


• Regürjitasyon: Yemek borusundan ağza geri gelen yiyecek ve sıvılar.


• Ağırlık kaybı: Yutma güçlüğü nedeniyle yeterli beslenememe.


• Öksürük: Yemek borusundan geri gelen yiyecek ve sıvıların solunum yollarına kaçması nedeniyle öksürük.

3. Tanı ve Tedavi

Tanı: Akalazya tanısı, hastanın belirtilerine ve çeşitli testlere dayanarak konur. En yaygın tanı yöntemleri şunlardır:

• Özofagus manometrisi: Yemek borusunun kas hareketlerini ölçen bir test.


• Özofagus endoskopisi: Yemek borusunun içini görmek için kullanılan bir kamera.


• Baryum yutma testi: Yemek borusunun röntgen görüntülerini almak için baryum içeren bir sıvı yutulur.

Tedavi: Akalazya tedavisinin amacı, yutma güçlüğünü azaltmak ve belirtileri hafifletmektir. Tedavi seçenekleri şunlardır:

• İlaç tedavisi: Yemek borusunun kaslarını gevşetmek için kullanılan ilaçlar.


• Balon dilatasyonu: Yemek borusunun alt ucunu genişletmek için balon kullanılması.


• Botoks enjeksiyonu: Yemek borusunun kaslarını gevşetmek için botoks enjeksiyonu.


• Cerrahi: Yemek borusunun alt ucunu gevşetmek için cerrahi müdahale.

4. Korunma ve Yaşam Tarzı

Akalazya için spesifik bir korunma yöntemi bulunmamaktadır. Ancak, belirtileri hafifletmek ve yaşam kalitesini artırmak için bazı yaşam tarzı değişiklikleri yapılabilir:

• Yavaş yemek: Yavaş yemek yemek, yutma güçlüğünü azaltabilir.


• Küçük lokmalar: Küçük lokmalar almak, yutmayı kolaylaştırabilir.


• Bol sıvı tüketimi: Yemeklerle birlikte bol sıvı tüketmek, yutmayı kolaylaştırabilir.


• Stresi azaltma: Stres, yutma güçlüğünü artırabilir, bu nedenle stres yönetimi önemlidir.

5. Önemli Uyarılar

Akalazya, ciddi bir durum olabilir ve zamanında tedavi edilmezse komplikasyonlara yol açabilir. Önemli uyarılar şunlardır:

• Belirtileri dikkate alın: Yutma güçlüğü, göğüs ağrısı veya regürjitasyon gibi belirtiler yaşıyorsanız, hemen bir doktora başvurun.


• Düzenli takip: Akalazya tanısı konduktan sonra, düzenli olarak doktor kontrolüne gitmek önemlidir.


• Beslenme: Yeterli beslenmeyi sağlamak için diyetisyenle çalışmak faydalı olabilir.


• İlaçları düzenli kullanın: Reçete edilen ilaçları düzenli olarak kullanmak, belirtileri kontrol altında tutmaya yardımcı olabilir.

Akalazya, yutma güçlüğü yaşatan bir hastalık olmasına rağmen, doğru tanı ve tedavi ile belirtiler hafifletilebilir ve yaşam kalitesi artırılabilir. Bu nedenle, belirtileri dikkate almak ve zamanında tıbbi yardım almak önemlidir.