Adet öncesi gerginlik sendromu (PMS)

1. Tanım ve Genel Bakış

Adet öncesi gerginlik sendromu (PMS), adet döneminden yaklaşık bir ila iki hafta önce başlayan ve adet başladıktan kısa bir süre sonra kaybolan bir dizi fiziksel ve duygusal semptomdur. Kadınların yaklaşık %80'i hayatlarının bir döneminde PMS belirtileri yaşar, ancak bu belirtiler her kadında farklı şiddette ve türde olabilir. PMS, adet döngüsünün luteal fazında, yani yumurtlamadan adet kanamasına kadar olan dönemde ortaya çıkar.

2. Nedenleri ve Belirtileri

PMS'in kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, hormonal dalgalanmaların önemli bir rol oynadığı düşünülmektedir. Östrojen ve progesteron hormonlarının seviyelerindeki değişiklikler, beyindeki serotonin gibi nörotransmitterlerin dengesini etkileyebilir ve bu da ruh hali değişikliklerine yol açabilir. Genetik faktörler ve yaşam tarzı da PMS gelişiminde etkili olabilir.

PMS'in belirtileri geniş bir yelpazede olabilir ve her kadında farklı şekilde ortaya çıkabilir. Yaygın belirtiler arasında:

• Duygusal belirtiler: Ruh hali değişiklikleri, sinirlilik, depresyon, anksiyete, ağlama nöbetleri.


• Fiziksel belirtiler: Karın şişkinliği, göğüs hassasiyeti, baş ağrısı, yorgunluk, kas ağrıları.


• Davranışsal belirtiler: İştah değişiklikleri, uyku sorunları, konsantrasyon güçlüğü.

3. Tanı ve Tedavi

PMS'in tanısı, belirtilerin adet döngüsüyle ilişkili olup olmadığını belirlemek için genellikle bir semptom günlüğü tutularak konur. Doktorlar, belirtilerin adet döneminden önce başlayıp adet başladıktan sonra kaybolduğunu doğrulamak için bu günlüğü kullanır. Ayrıca, diğer tıbbi durumların PMS'e benzer belirtiler gösterebileceği için, fiziksel muayene ve laboratuvar testleri de gerekebilir.

PMS tedavisi, belirtilerin şiddetine ve türüne bağlı olarak değişir. Hafif belirtiler için yaşam tarzı değişiklikleri yeterli olabilirken, daha şiddetli belirtiler için tıbbi tedavi gerekebilir. Tedavi seçenekleri arasında:

• Yaşam tarzı değişiklikleri: Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme, stres yönetimi teknikleri.


• İlaç tedavisi: Ağrı kesiciler, antidepresanlar, doğum kontrol hapları.


• Takviyeler: Kalsiyum, magnezyum, B6 vitamini gibi takviyeler belirtileri hafifletebilir.

4. Korunma ve Yaşam Tarzı

PMS'i tamamen önlemek mümkün olmasa da, belirtileri hafifletmek için bazı yaşam tarzı değişiklikleri yapılabilir. Düzenli egzersiz, sağlıklı ve dengeli beslenme, yeterli uyku ve stres yönetimi teknikleri PMS belirtilerini azaltmaya yardımcı olabilir. Ayrıca, kafein, alkol ve tuz tüketimini sınırlamak da faydalı olabilir.

Beslenme açısından, özellikle magnezyum ve kalsiyum açısından zengin gıdalar tüketmek önemlidir. Yeşil yapraklı sebzeler, fındık, tohumlar ve süt ürünleri bu mineraller açısından zengindir. Ayrıca, kompleks karbonhidratlar ve sağlıklı yağlar içeren bir diyet de ruh hali dalgalanmalarını azaltabilir.

5. Önemli Uyarılar

PMS belirtileri bazen premenstrüel disforik bozukluk (PMDD) gibi daha ciddi bir durumun işareti olabilir. PMDD, PMS'e benzer ancak daha şiddetli ve yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyen bir durumdur. Eğer PMS belirtileri günlük yaşamınızı ciddi şekilde etkiliyorsa, bir sağlık profesyoneline başvurmanız önemlidir.

Ayrıca, PMS belirtileri başka tıbbi durumların belirtileriyle karışabilir. Örneğin, tiroid problemleri veya anemi gibi durumlar da benzer semptomlara yol açabilir. Bu nedenle, doğru tanı ve tedavi için bir doktora danışmak önemlidir.

Son olarak, PMS belirtileriyle başa çıkmak için kendi kendine ilaç kullanımından kaçınmak gerekir. Herhangi bir ilaç veya takviye kullanmadan önce mutlaka bir sağlık profesyoneline danışılmalıdır.